صندوق‌های سرمایه گذاری طیف متنوعی از فرصت ها، مدیریت حرفه ای و مزایا را برای سرمایه گذاران ارائه می دهند. ایده اولیه صندوق‌های سرمایه گذاری به قرن هجدهم میلادی باز می‌گردد. اولین صندوق‌ها در هلند و انگلستان شکل گرفتند. در آن زمان، تجارت دریایی رونق فراوانی داشت و سرمایه‌گذاران به دنبال راهی برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری خود در این تجارت پرنوسان بودند. در سال 1774، تاجر هلندی، آدریان ون کتویچ، یک صندوق سرمایه گذاری به نام Eendragt Maakt Magt ایجاد کرد که در هلندی به معنای “اتحاد باعث ایجاد قدرت می شود” است. این مثال اولیه ایده تنوع بخشی را برای سرمایه گذاران با حداقل سرمایه جذاب نشان داد. در این مطلب از مجله زاگرس قصد داریم تا به طور کامل درباره تاریخچه صندوق‌های سرمایه گذاری صحبت کنیم، پس همراه ما باشید.
تاریخچه پیدایش صندوق‌های سرمایه گذاری در آمریکا
اگرچه تاریخچه صندوق‌های سرمایه گذاری در آمریکا به اواخر دهه 1800 سال 1893 میلادی و صندوق Boston Personal Property Trust باز می‌گردد، اما شکل مدرن آن در سال 1924 با صندوق سرمایه‌گذاری ماساچوست (MITTX) راه‌اندازی شد که در شرکت‌های با ارزش بازار بالا سرمایه‌گذاری می‌کرد. اکثر صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار آمریکا صندوق‌های با سرمایه باز هستند. اولین صندوق ETF به نام the SPDR S&P 500 ETF در 1993 شروع به فعالیت کرد. در پایان سال 2018 صندوق‌های ETF تقریباً 3.4 تیریلون دلار دارایی تحت مدیریت داشتند.
تاریخچه پیدایش صندوق‌های سرمایه گذاری در انگلستان
ایده صندوق‌های سرمایه گذاری هلند به سرعت در سراسر اروپا گسترش یافت و در سال 1868 اولین صندوق سرمایه‌گذاری در لندن راه‌اندازی شد که در بورس اوراق بهادار معامله می‌کرد. در اواخر دهه 1800 میلادی صندوق‌های سرمایه‌گذاری به شدت محبوبیت یافتند. این صندوق‌ها اکثراً صندوق‌های با سرمایه بسته‌ای بودند که در اوراق قرضه خارجی سرمایه‌گذاری می‌کردند. بزرگترین صندوق سرمایه گذاری در انگلستان صندوق BlackRock با ارزش بازار 756 میلیون پوند است.
تاریخچه پیدایش صندوق‌های سرمایه گذاری در آلمان
صندوق های سرمایه گذاری نقش مهمی در بازار مالی آلمان ایفا میکنند. ویژگی‌های این صندوق‌ها به شرح زیر است:
- آلمان مهم ترین بازار صندوق های سرمایه گذاری در اروپا را داراست و 28 درصد از سهم بازار را در اختیار دارد.
- شرکت های سرمایه گذاری در آلمان در سال 2021 بیش از 4.3 تریلیون یورو را به نمایندگی از حدود 50 میلیون سرمایه گذار خرد و حقوقی مدیریت کردند.
- در دهه گذشته، بازار صندوق های سرمایه گذاری آلمان با نرخ متوسط سالانه 8.1 درصد رشد کرده است.
تاریخچه پیدایش صندوق‌های سرمایه گذاری در ایران
بیش از پانزده سال از تاسیس اولین صندوق سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران می‌گذرد. این نهاد مالی در مدت کوتاهی به یکی از مهمترین ابزارهای سرمایه‌گذاری تبدیل شده است. در حال حاضر، بیش از 357 صندوق سرمایه‌گذاری تقریباً 759 همت از وجوه در گردش بازار را در اختیار دارند. تاریخچه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران از سال ۸۶ آغاز شد و در آخرین روزهای کاری بورس اوراق بهادار تهران در اسفندماه سال ۱۳۸۶ به بازار سرمایه معرفی شدند. این صندوق‌ها در طی سال‌ها به تعداد زیادی افزایش یافته‌اند و نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا میکنند.
چه زمانی صندوق درامد ثابت بخریم؟
در شرایط رکودی اقتصاد و یا زمانی که دولت‌ها سعی دارند با سیاست‌های انقباضی تورم را کنترل کنند بهترین زمان برای خرید صندوق با درآمد ثابت است. در ایران علاوه‌بر موارد گفته شده زمانی که شرایط ثبات بر قیمت دلار حاکم است و انتظار جامپ و نوسان قیمتی آن وجود ندارد نیز برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت زمان مناسبی است. از آنجایی که در این شرایط انتظار بازدهی زیادی از بازارهای موازی وجود ندارد سرمایه گذاری در این صندوق‌ها می‌تواند سرمایه‌گذار را به بازدهی ثابت و مثبتی برساند مشابه موقعیتی که در ماه‌های اخیر در بازار سرمایه ایران رخ داده‌است.
چه زمانی صندوق سهامی بخریم؟
برخلاف شرایط ذکر شده در بالا بهترین زمان برای خرید صندوق‌های سهامی زمانی است که شرایط اقتصادی در دوره رونق به‌سر می‌برد و یا اینکه دولت سعی دارد با سیاست‌های انبساطی اقتصاد را از شرایط رکودی خارج کند. همچنین اگر شرایطی مانند تحریم‌ها، سایه جنگ و عدم ذخیره کافی ارز جهت ارز پاشی و تثبیت قیمت بازار ارز حکم‌فرما باشد سرمایه گذاری در صندوق‌هایی که بیشترین سهام با درآمد ارزی را دارند، می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
فرمول طلایی سرمایه‌گذاری با 50 میلیون تومان
اصولا فرمول طلایی در این مورد وجود ندارد و فقط چند نکته است که باید به آن توجه داشت. سرمایه گذار برای سرمایه گذاری دو رکن اساسی بازدهی مورد انتظار و ریسک را در نظر می‌گیرد و براساس آن تصمیم‌گیری می‌کند. همچنین سرمایه‌گذار اگر تجربه و دانش کافی در زمینه مالی ندارد بهتر است برای جلوگیری از ضرر و زیان و حفظ سرمایه در مرحله اول و سپس کسب سود حتما از دانش و تجربه خبرگان مالی استفاده کند و یا به‌صورت غیر مستقیم و در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری این کار را انجام دهد. برای افرادی که ریسک پذیری بالاتر و افق سرمایه گذاری بلند مدتی دارند بهتر است برای سرمایه گذاری ترکیبی از صندوق های سهامی و صندوق های طلا را داشته باشند. اگر فردی خیلی ریسک پذیری هستید 70٪ صندوق سهامی مثل تاراز و 30٪ صندوق طلا مثل جواهر و یا اگر درجه ریسک پذیریتون پایین تر است 70٪ طلا و 30٪ سهامی و یا 50٪-50٪ تاراز و جواهر بخرید . و بالعکس آن افرادی که ریسک پذیری پایین تر و افق سرمایه گذاری کوتاه مدتی دارند بهتر است برای سرمایه گذاری ترکیبی از صندوق های درآمد ثابت مثل فردا 80٪ و صندوق های طلا مثل جواهر 20٪ را و یا 50-50 را خریداری کنند.
ضمانت صندوق درآمد ثابت فردا
اکثر دارایی صندوق درآمد ثابت در بانک سپرده گذاری می شوند تا ریسک سهامداران را به حداقل برساند. این صندوق ها از شفافیت بالایی برخوردارند و هرماه باید صورت مالی های خود را منتشر کنند. نظارت سازمان بورس بر صندوق های درآمد ثابت موجب شده تا از سازوکار مطمئنی برخوردار بشوند. نکته قابل توجه در صندوق های درآمد ثابت سهامداران بزرگی است که این صندوق ها دارند و سرمایه کلان چند همتی خود را در این صندوق ها سپرده گذاری میکنند.
صندوق فردا از نوع صندوق‌های با درآمد ثابت قابل معامله در بازار سرمایه ایران است که بیش از 90% از دارایی‌های تحت مدیریت خود را در سپرده‌های بانکی و اوراق دولتی سرمایه‌گذاری می‌کند. از آنجایی که این سرمایه‌گذاری‌ها تضمین بانک‌ها و دولت را دارند از ریسک نکول برخوردار نیستند. خود این صندوق تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار ایران قرار دارد.
جمع بندی
صندوق‌های سرمایه‌گذاری به دلیل ارائه فرصت‌های متنوع، مدیریت حرفه‌ای و کاهش ریسک برای سرمایه‌گذاران جذابیت ویژه‌ای دارند. در شرایط مختلف اقتصادی، انتخاب نوع مناسب صندوق سرمایه‌گذاری می‌تواند نقش مهمی در موفقیت مالی فرد داشته باشد. در ایران، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سال‌های اخیر به یکی از ابزارهای مهم و پرکاربرد در بازار سرمایه تبدیل شده‌اند. با توجه به شرایط اقتصادی و تحولات بازار، انتخاب صحیح نوع صندوق (درآمد ثابت یا سهامی یا طلا) اهمیت زیادی دارد.
در پایان، لازم است سرمایه‌گذاران همواره با دقت و آگاهی تصمیم‌گیری کنند و در صورت نیاز، از مشاوره‌های تخصصی بهره‌مند شوند. استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌تواند راهی مطمئن برای حفظ و افزایش سرمایه باشد، به شرط آن که با دقت و دانش کافی انجام شود.