قیمت سکه و حباب سکه چگونه محاسبه می‌شود؟

طلا و سکه همواره جز کالاهایی باارزش و سرمایه‌ای بودند که افراد نسبت به قیمت آن حساسیت بالایی داشتند. تغییرات قیمت طلا و سکه تاثیرات مستقیمی در زندگی افراد دارد از این رو محاسبه قیمت سکه و حباب سکه می‌تواند برای سرمایه گذاران جالب باشد. اگر شما هم جز افرادی هستید که روزانه قیمت سکه را چک می‌کنید این مطلب از مجله زاگرس می‌تواند به شما کمک کند که قیمت سکه های متفاوت اعم از سکه های بانکی و پارسیان را محاسبه کنید،‌ پس همراه ما باشید.

انواع سکه

در حال حاضر در بازار ایران چندین نوع سکه طلا به طور رسمی ضرب می‌شوند که در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم.

سکه‌های بانکی

سکه‌های بهار آزادی و گرمی توسط بانک مرکزی ضرب می‌شوند. این سکه ها در قطعات تمام بهار آزادی، سکه امامی، نیم بهار آزادی، ربع بهار آزادی و یک گرمی در بازار وجود دارند. جالب است بدانید سال ساخت این سکه‌ها باعث ایجاد تفاوت‌های قیمتی می‌شود. در حال حاضر آخرین سکه‌های ضرب شده توسط بانک مرکزی به سال 1386 برمی‌گردد. هریک از این سکه‌ها یک ارزش ذاتی دارند که به معنای ارزش طلای خالص این سکه ها است؛ بدین معنی که ارزش طلای داخل سکه چقدر است. قیمت بازاری این سکه شامل ارزش طلای خالص و حباب قیمتی سکه شده که در ادامه به نحوه محاسبه آن ها خواهیم پرداخت.

سکه پارسیان

سکه پارسیان یک نوع سکه یا پلاک است که توسط شرکت‌های مختلفی ضرب شده و جزو سکه‌های رسمی مضروب توسط بانک مرکزی نیست.این سکه ها در اوزان مختلف (از 0.05 گرم تا 2 گرم) با عیار ۱۸ تولید می‌شوند. قیمت پایین تولید سکه پارسیان، مهم‌ترین ویژگی و دلیل تقاضای این نوع سکه ها به شمار می‌آیند.

مفاهیم مهم برای محاسبه قیمت سکه و طلا

برای محاسبه قیمت سکه و طلا، لازم با یکسری مفاهیم آشنا شوید.

واحد‌های خلوص طلا

یکی از مفاهیمی که میزان خلوص طلا را نشان می‌دهد، عیار آن است. عیار طلا نسبت مقدار طلا به دیگر فلزات در آلیاژ را نشان می‌دهد. برای طلای کاملا خالص، عیار 24 در نظر گرفته شده که هرچه این عدد کمتر باشد، نشان دهنده ناخالص تر بودن طلا و درصد بیشتر آلیاژهای دیگر در طلا خواهد بود. به طور مثال چنانچه عیار یک قطعه طلا 18 باشد، به این معنی است که در هر یک گرم طلا 18واحد طلای خالص و 6 واحد آلیاژهای فلزات دیگر مانند مس و نقره و تیتانیوم و… استفاده شده یا به عبارتی اگر 24 گرم ازین قطعه طلا داشته باشیم، 18 گرم آن طلای خالص و 6 گرم آن را فلزات دیگر فلزات دیگز تشکیل داده که با طلای خالص ترکیب می‌شوند. طلای 18 عیار، متداول‌ترین طلا در ایران محسوب می‌شود. عیار ساخت قطعات طلای زینتی، در کشورهای دیگر می‌تواند متفاوت باشد.

مفهوم دیگری که برای خلوص طلا به کار می‌رود عددی از 1000 است. بدین صورت که طلای خالص 1000 (در عمل برای احتیاط  999 در نظر گرفته می‌شود چون در فرایند خالص سازی رسیدن به طلای کاملا خالص امکان پذیر نیست اما برای سادگی در محاسبات همان عدد 1000 در نظر گرفته می‌شود) و سایر آلیاژهای طلا نسبت به عدد 1000 محاسبه می‌شوند. به طور مثال طلای 750 یعنی در هر یک گرم طلا، 750 واحد آن طلای خالص و 250 واحد آن آلیاژ فلزات دیگر بوده که به صورت ترکیبی با طلای هستند.

همچنین این معیار با عیار نیز ارتباط دارد، به طور مثال طلا 750 همان طلای 18 عیار است چون:

واحد‌های وزنی طلا

برای اندازه گیری وزن طلا واحد‌های مختلفی وجود دارند، اما متداول‌ترین آن ها گرم است که در حال حاضر اکثر مصنوعات طلا به این واحد حساب می‌شوند. اما لازم است با سایر واحد ها نیز آشنا شویم و بدانیم هرکدام از این واحد ها چند گرم هستند که در ادامه توضیح داده می‌شوند.

1 کیلوگرم طلا = 1000 گرم طلا

1 مثقال طلا = 4.6083 گرم طلا (البته باید توجه داشت در مورد مثقال، عیار طلا 17 محاسبه می‌شود، بنابراین یک مثقال طلا معادل 4.6083 گرم طلای 17 عیار است)

1 سوت طلا = 0.001 گرم طلا ( یا به عبارتی ساده‌تر هر 1000 سوت طلا برابر 1 گرم طلا است)

محاسبه قیمت سکه های بانکی

برای محاسبه قیمت هر نوع سکه باید وزن و خلوص سکه ها را بدانیم. در جدول زیر وزن و خلوص هر کدام از سکه‌های بانکی مشخص شده‌اند.

نوع سکه	وزن سکه	درصد خلوص (عیار)
تمام بهار آزادی و امامی	8/13598 گرم	900 (6/21)
نیم بهار آزادی	4/0665 گرم	900 (6/21)
ربع بهار آزادی	2/03325 گرم	900 (6/21)
گرمی	1/01 گرم	900 (6/21)

برای محاسبه هریک از سکه‌های فوق باید از فرمول زیر قیمت آن ها را محاسبه کرد.

هزینه ضرب سکه  + (قیمت روز یک گرم طلای خالص 24 عیار * 0.900 * وزن سکه به گرم) = ارزش ذاتی سکه

در فرمول بالا با ضرب وزن هر سکه در 900/0 میزان طلای خالص هر سکه محاسبه شده که بر مبنای قیمت طلای 24 عیار در آن روز، ارزش ذاتی سکه به دست می‌آید. همچنین هزینه ضرب سکه توسط بانک مرکزی نیز عدد مشخصی ندارد اما به طور حدودی در سال‌های اخیر این هزینه حدود 1 تا 2 دلار بوده که در لحظه تنظیم این گزارش حدود 50 تا 100 هزار تومان می‌شود.

محاسبه قیمت سکه‌های پارسیان

سکه‌های پارسیان در اوزان مختلفی هستند و معمولا قطعات زیر یک گرم آن ها متداول بوده و وزن آن ها به سوت اندازه گیری می‌شود. برای محاسبه هریک از این سکه ها باید از فرمول زیر قیمت آن ها را محاسبه کرد.

هزینه ضرب سکه + (قیمت روز یک گرم طلای 18 عیار * 0.001 * وزن سکه به سوت) = ارزش ذاتی سکه پارسیان

در فرمول بالا با ضرب وزن هر سکه در 0.001، وزن گرمی هر سکه به دست آمده که با توجه به قیمت 1 گرم طلای 18 عیار می‌توان ارزش ذاتی آن را محاسبه کرد. هزینه ضرب این سکه ها نیز عددی مشخصی ندارد اما آنچه واضح است این هزینه پایین تر از سکه‌های بانکی بوده که نهایتا تا 1 دلار می‌توان برای هزینه ضرب این سکه ها در نظر گرفت.

محاسبه حباب سکه

با محاسبه ارزش ذاتی هر سکه و به دست آوردن اختلاف قیمت فروش سکه در بازار با ارزش ذاتی آن حباب هر سکه را محاسبه کرد.

ارزش ذاتی سکه – قیمت فروش در بازار = حباب سکه

به طور مثال چنانچه قیمت سکه در بازار 33 میلیون تومان و ارزش ذاتی آن 27 میلیون تومان باشد، اختلاف قیمت بازار با ارزش ذاتی سکه که برابر 6 میلیون تومان است که به عنوان حباب سکه در نظر گرفته می‌شود.

نکته ای که باید هنگام خرید سکه توجه داشت این است که سکه‌های که از سال 1386 به بعد ضرب شده‌اند، با تاریخ 1386 روی سکه مشخص شدند و در حال حاضر با توجه به امکان سپرده گذاری این سکه ها در بورس و متداول تر بودن آن ها، با قیمت بیشتری معامله می‌شوند. سکه‌های تاریخ ماقبل 1386 تقریبا به ارزش ذاتی معامله شده و حباب بسیار کمتری دارند. بنابراین هنگام خرید سکه‌های ماقبل 1386 باید توجه داشت قیمت این سکه ها بسیار کمتر از سکه‌های 1386 بوده و با قیمت بازار سکه‌های نقدی که در سایت‌های مختلف اعلام می‌شود، کاملا متفاوت است.

همچنین برای خرید سکه‌های پارسیان نیز باید توجه داشت معمولا فروشندگان سود بین 5 تا 7 درصدی به قیمت سکه اضافه می‌کنند که هنگام خرید باید به این هزینه توجه داشت، چون هنگام فروش این سکه ها این مقدار سود فروشنده از قیمت خرید کم خواهد شد.

برای اطلاع از تمامی قیمت ها نیز می توانید به سایت اتحادیه طلا به آدرس tgju.org مراجعه کنید.