در گزارش پیش بینی روند قیمت طلا و دلار سعی شده است تا با تجزیه و تحلیل دادهها و متغیر های کلان اقتصادی در ایران و جهان روند قیمت طلا در آینده پیشبینی شود. توجه داشته باشید که این گزارش، صرفا جهت بررسی ارائه شده است و شرکت سبدگردان زاگرس هیچگونه مسئولیتی در قبال رفتار سرمایهگذاران برعهده نخواهد داشت.
مقدمه
فلز طلا به دلیل دارا بودن قابلیت ذخیره ارزش، همواره به عنوان ابزاری برای سرمایهگذاری مطرح بوده است. سالهای اخیر از این فلز به عنوان ابزاری برای تنوع دادن به سبد داراییها نیز استفاده میشود. از همین رو آشنایی با تحلیل رفتار این فلز گرانبها برای پیشبینی قیمت آن در آینده و داشتن یک سرمایهگذاری موفق کاملاً ضروری است.
استانداردهای طلا
طلا نیز مانند دیگر فلزات گرانبها براساس درجه خلوص آن بررسی میشود، که عیار واحد اندازهگیری آن، خلوص آلیاژهای طلا میباشد که به شرح جدول ذیل میباشد:
عیار | وزن (گرم) | درصد خلوص |
۲۴ | 1000 | 100 |
۲۲ | 916.7 | 91.67 |
۱۸ | 750 | 75 |
۱۴ | 582.3 | 58.3 |
10 | 416.7 | 41.67 |
9 | 375 | 37.5 |
تولید و مصرف طلا در جهان
در میان کشورهای تولیدکننده طلا در جهان، کشور چین با تولید سالانه 375 تن رتبه نخست را در اختیار دارد، کشورهای روسیه، استرالیا و کانادا به ترتیب با تولید 324، 313 و 194 تن در سال، در رتبههای بعدی قرار دارند. جدول زیر کشورها و مناطق عمده تولیدکننده طلا را نشان میدهد.
رتبه | کشور | میزان تولید طلا (تن) |
1 | چین | 375 |
2 | روسیه | 324 |
3 | استرالیا | 313 |
4 | کانادا | 194 |
5 | ایالات متحده آمریکا | 174 |
6 | غنا | 125 |
7 | پرو | 127 |
8 | آفریقای جنوبی | 124 |
9 | مکزیک | 124 |
10 | ازبکستان | 110 |
11 | برزیل | 106 |
26 | ترکیه | 30 |
39 | ایران | 11 |
– | تاجیکستان | 8 |
– | عربستان | 4 |
تولیدکنندگان طلا در جهان در سال2022 -منبع: Gold.org
در نمودار ذیل مقدار مصرف جهانی طلا از سال 2010 تا سال 2022 مشخص است:
میزان مصارف طلا در جهان -منبع: Gold.org
10 کشور با بیشترین ذخایر طلا
براساس اطلاعات منتشر شده توسط انجمن جهانی طلا 10 کشور با بیشترین ذخایر طلا در تصویر قابل مشاهده است. ایالات متحده آمریکا با ذخایر 8,133 تن و هلند با ذخایر 612 تن به ترتیب در جایگاه اول و دهم قرار دارند. ارزش ذخایر آمریکا با توجه به قیمت حدودا 2,000 دلاری به ازای هر انس، برابر با 523 میلیارد دلار می باشد.
10 معدن بزرگ جهان در سال 2022
براساس اطلاعات منتشر شده توسط سایت Kitcho بزرگترین معادن طلای جهان در سال 2022 به شرح تصویر ذیل است.
معادن طلای ایران
معادن طلای ایران در استانهای مختلفی پراکنده شده اند. برپایه جداول آماری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، کل ذخایر طلای معدنی شناخته شده در کشور حدود 300 تن برآورد شده است. استانهای طلاخیز ایران شامل آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان، کردستان، همدان، آذربایجان غربی، اصفهان، خراسان رضوی و مرکزی است. در شکل ذیل معادن اصلی ایران قابل ملاحظه است:
عوامل تاثیرگذار در پیش بینی قیمت طلای جهانی
رشد اقتصادی آمریکا
تحلیل بنیادی طلا در جهان با ایران متفاوت است و به عوامل اقتصادی بسیار مهمی بستگی دارد؛ سیاستهای پولی و نرخ بهره فدرال رزرو (ارزش دلار و بازده اوراق خزانه آمریکا) از جمله عوامل موثر در پیش بینی قیمت طلای جهانی و تحلیل انس طلا بوده است. هر زمان که ارزش دلار و بازده اوراق خزانه آمریکا افزایشی دیده شود، میتوان انتظار داشت که قیمت انس جهانی طلا کاهشی شود. به دلیل اینکه در بازارهای مالی همواره دلار را در برابر انس خریداری میکنند و این دو در مقابل هم هستند چنانچه سرمایه گذاران خریدار انس باشند، دلار را میفروشند و بالعکس… هرگاه جذابیت دلار در بانک افزایش پیدا کند، میتوان انتظار داشت که افراد طلاهای خود را بفروشند، در نتیجه هر چه عرضه در بازار افزایش پیدا کند، قیمت طلا کاهش پیدا میکند.
در شکل ذیل، نمودار شاخص دلار با انس جهانی طلا قابل مشاهده است:
شاخص دلار با انس جهانی طلا
هرگاه GDP آمریکا در حال افزایش باشد، نشان دهنده این است که دولت آمریکا در حال بهبود شرایط اقتصادی و ورود به دوران رونق خود است. در این زمان پیش بینی میشود که قیمت طلا کاهشی باشد. به دلیل اینکه صنعتگران، معامله گران، تحلیلگران، بازرگانان و تولیدکنندگان زمانی که میبینند اقتصاد آمریکا رو به رشد است، برای گذران امور مالی بنگاههای خود به نقدینگی دلار احتیاج خواهند داشت درنتیجه تقاضا برای دلار افزایش پیدا میکند. هرگاه به دلیل بهبود وضعیت کسب و کار، سرمایه در گردش بنگاهها افزایش پیدا کند، تقاضا برای دلار رو به افزایش می شود و در این زمان، عرضه طلا افزایشی شده و قیمت انس طلا، کاهشی میشود.
رشد اقتصادی چین و تاثیر آن در پیش بینی قیمت طلا
دو ابر قدرت چین و آمریکا هرگاه رشد اقتصادیشان افزایش یابد، به بازار سیگنال میدهند. اگر در چین تقاضا بالا رود، قیمت طلا افزایش مییابد و رشد اقتصاد آمریکا باعث کاهش قیمت طلا میشود. تقاضای کشورهای مختلف برای دلار باعث کاهش تقاضای طلا میشود، در حالی که وضعیت کشورهای جهان رو به رشد دیده شود، باعث می شود افراد مختلف با فروش دارایی امن و غیر مولد وارد بازار شوند.
عرضه و تقاضا مهمترین عامل موثر در پیش بینی قیمت طلای جهانی هستند. همانطور که در شکل زیر دیده میشود تقاضا برای طلا در ماههای اخیر افزایشی بوده است.
عرضه و تقاضا طلا در سال های اخیر، منبع: Shanghai Gold Exchange, World Gold Council
نرخ بیکاری و سایر داده های اقتصادی
طلا کالای ترس است، هر زمانی هر نوع ترس و بیمی شامل ترس جنگ، سیل و… اتفاق بیفتد، تقاضای طلا افزایش پیدا کرده و در مقابل هر نوع خروج از رکود که نشان از ورود به دوران رونق است، تقاضا را برای طلا کم میکند. قیمت طلا در طول ۳ هفته اخیر بیش از 7 درصد افزایش یافته است که عمدتاً به دلیل تشدید تنشهای مرتبط با مناقشه اسرائیل و فلسطین است. طلا بهعنوان یک سپر در شرایط بحران، تاریخچهای محکم دارد که ناشی از فقدان ریسک اعتباری و همبستگی منفی آن با داراییهای ریسک است.
نرخ بیکاری نیز به عنوان عامل دیگری در صورت کاهشی دیده شدن به همراه تراز تجاری مثبت کسب و کارها، عامل تجاری را مطلوب کرده و میتوان قیمت طلا را کاهشی پیش بینی کرد.
نرخ تورم و تاثیر آن در پیش بینی قیمت طلا و دلار
یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در پیش بینی قیمت طلا، نرخ تورم است. درصورتیکه نرخ تورم افزایش پیدا کند، تقاضا برای طلا به عنوان یک فلز گرانبها که به عنوان سپر تورمی شناخته میشود، افزایش پیدا میکند. ارزش دلار در گذر زمان در حال کاهش است، زیرا که چاپ پول در حال افزایش است.
طلا چند نقش مهم در اقتصاد دارد، به عنوان مثال افراد همواره به منظور سرمایه گذاری بلندمدت، به خرید طلا تمایل دارند و مجموع این رفتارهای سرمایه گذاری، اقتصاد را تشکیل میدهند. هر زمان که در سطح جهان ارزش دلار در حال افزایش باشد، کامودیتیها تمایل به کاهش دارند و این تمایل به کاهش معمولا با لیدری طلا در گروه فلزات اساسی همراه است. لازم به ذکر است که بهای استخراج یک انس طلا بین ۱,۴۵۰ تا ۱,۶۲۰ دلار است، بنابراین قیمت طلا بین 1,800 تا 1,900 دلار، قیمت تعادلی به حساب میآید. تورم مطلوب در جهان نیز بین ۲ تا ۵ درصد است.
اقتصادهای نوظهور و اقتصادهای رو به افول
هند یک اقتصاد رو به رشد میباشد. با مطالعه رفتار هندیها در برابر طلا، میتوان قیمت طلا را پیش بینی کرد. ۱۸ درصد از جمعیت جهان در هند زندگی میکنند تقاضا برای طلا در فصل ازدواج هندیها نیز بالا میرود و نرخ انس در این فصل افزایشی میشود. روسیه با جنگ اوکراین قدرت اقتصادی خودش را در سطح جهان از دست داد. زمانی که به اوکراین حمله کرد تحریم شده و برای خرید ابزارهای جنگی مجبور به فروش ذخایر طلای خود در بازارهای زیرزمینی با قیمت پایین به چین شد و این باعث کاهش نرخ انس بخاطر ارائه ارزانش توسط روسیه گردید. اقتصاد کشور ترکیه هم رو به افول است.
تحلیل بنیادی طلای جهانی
تشخیص دوران رونق و رکود از مهمترین عوامل پیش بینی طلا بوده است و در دوران رونق تمایل برای نگهداری طلا پایین است. مصارف طلا در سطح جهان اینگونه است که ۵۰ درصد آن برای مصرف زینتی، ۴۰ درصد برای سرمایه گذاری و ۱۰ درصد در صنعت مورد استفاده قرار میگیرد، که از این ۱۰ درصد ، ۴۰ درصد آن مربوط به آمریکا، ۷.۵ درصد برای چین و بقیه آن برای سایر کشورهاست. عرضه و تقاضا در تحلیل قیمت طلا بسیار مهم است. رفتار بانکهای مرکزی کشورهایی چون چین و هند و… و یا حتی عید فطر، زیرا که مردم کشورهای عربی به شدت در اعیاد مذهبی طلا میخرند و یا حتی در فصل ازدواج هندیها، در این مقاطع زمانی تقاضا برای طلا بالا میرود. علاوه بر این هرگونه جنگ، ترس و عدم قطعیت و ناپایداری میتواند بر قیمت طلا تاثیر بگذارد. جریانهای ETFها اغلب نظرات و تمایلات کوتاهمدت و بلندمدت برای نگهداری طلا را برجسته میکنند. تقاضای صندوقهای بین المللی مثل اسپایدر (SPDR) که ۲۵ درصد کل ذخایر طلا را در دست داشته و یا حتی صندوق آی شیرز گلد تراست (iShare Gold Trust) هر زمان که این صندوقها بخواهند طلاهایشان را بفروشند یا اینکه ابطالی داشته باشند، میتوانند قیمت طلا را تحت تاثیر قرار دهند؛ تقاضای جهان برای مصارف زینتی طلا نیز میتواند تاثیرگذار باشد.
چین در 9 ماهه نخست سال جاری، رکورد خرید طلا توسط بانک مرکزی در سطح جهان را به خود اختصاص داده است، زیرا کشورها به دنبال محافظت در برابر تورم و کاهش اتکای خود به دلار هستند.
بر اساس گزارش شورای جهانی طلا، یک گروه صنعتی، بانک های مرکزی در 9 ماهه اول سال 800 تن خرید کرده اند که نسبت به مدت مشابه سال قبل 14 درصد افزایش داشته است.
افزایش قیمتهای مصرفکننده و کاهش ارزش ارز در بسیاری از بازارها باعث هجوم به طلا به عنوان ذخیرهکننده ارزش شده است، در حالی که فلز زرد، در طول تاریخ با افزایش تورم جهانی نیز حفظ شده است.
واشنگتن در تحریمهای خود علیه روسیه از دلار آمریکا به عنوان سلاح استفاده کرد از این رو بانکهای مرکزی برای تضعیف وابستگی خود به دلار آمریکا بهعنوان ارز ذخیرهای به سمت طلا هجوم آوردند.
چین به عنوان بزرگترین خریدار طلا در سال جاری به عنوان بخشی از یک رگه خرید 11 ماهه، برجسته شده است. بانک خلق چین گزارش داده است که ذخایر طلا در سال جاری 181 تن افزایش یافته است که ذخایر طلا را به 4 درصد افزایش از ذخایر خود رسانده است.
لهستان با 57 تن و ترکیه با 39 تن به عنوان بزرگترین خریداران بعدی در سه ماهه سوم در رتبه های بعدی قرار گرفتند. هشت بانک دیگر بیش از 1 تن خریدند.
تداوم نرخ سریع خرید بانک مرکزی، تحلیلگران بازار را شگفت زده کرده است، زیرا انتظار کاهش خرید از بالاترین رکورد سال گذشته را داشتند.
این نگرانیها با درگیریهایی که در سطح جهانی در سال های اخیر درگرفته است، افزایش مییابد. جان رید، استراتژیست ارشد بازار در WGC، گفت که انتظار می رود مجموع خریدهای رسمی سالانه طلا “نزدیک یا از” 1081 تن در سال گذشته باشد.
عوامل تاثیرگذار بر طلا در ایران
در ایران عوامل متعددی قیمت طلا را مشخص میکند و مهمترین عامل نرخ دلار آزاد است. هرگاه که دلار در ایران افزایشی باشد، قیمت طلا نیز در ایران افزایشی است. برای خرید طلا در ایران، سامانه قیمتی بازار آزاد دلار در ایران مدنظر است. قیمت طلا در ایران، علاوه بر نشان دادن شاخص دلار، شاخص پول ملی را نیز نشان میدهد. از این رو تحلیل نرخ واقعی دلار در ایران مهمترین مبحث بوده است.
برآورد ارزش واقعی دلار
برای برآورد ارزش واقعی دلار روش ها و تئوری های مختلفی وجود دارد. در این قسمت با چهار روش نرخ دلار در سال ۱۴۰۲ پیشبینی شده است. که این روشها شامل موارد زیر میباشد:
- تئوری برابری قدرت خرید نسبی
- برآورد قیمت دلار براساس عرضه و تقاضا
- تحلیل بودجه
- روشهای نسبی
1) تئوری برابری قدرت خرید نسبی
کاربردی ترین روش برای برآورد نرخ ارز تئوری برابری قدرت خرید نسبی است.
مهمترین نکته در مورد تورم اعلامی توسط بانک مرکزی و مرکز آمار این است که این ارقام واقعی نیستند، چرا که از طریق ثابت نگه داشتن نرخ انرژی و همچنین ارزپاشی حاصل از فروش نفت باعث سرکوب نرخ تورم شده است. از این رو، تورم ریال از تفاضل رشد نقدینگی با رشد اقتصادی به دست می آید.
برآورد ارزش دلار با استفاده از نرخ تورم رسمی بانک مرکزی
نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی از میانگین ماهانه شاخص کالا و خدمات مصرفی شهری در 12 ماهه منتهی به هر ماه، تقسیم بر میانگین ماهانه شاخص کالا و خدمات مصرفی 12 ماهه قبل از آن محاسبه میشود، که این نوع تورم موجب تاخیر در نمایش رشد قیمت ها میگردد. لذا برای دقیق تر شدن محاسبات تورم نقطه به نقطه ماهیانه اسفند ماه هر سال مورد استفاده قرار میگیرد.
در تئوری برابری قدرت خرید نسبی، تعیین سال پایه مناسب بسیار مهم است. سال پایه بایستی سالی باشد که تا حد ممکن نرخ دلار، نرخی واقعی و آزاد باشد، یعنی در آن سال نرخ دلار با کمترین مداخله، تعیین شده باشد. سال 1381 تنها سالی است که ویژگی های سال پایه مناسب را برای تعیین ارزش دلار واقعی دارد، چرا که دلار در این سال تک نرخی بوده است. نرخ دلار در دهه 80 خصوصا نیمه دوم این دهه به دلیل افزایش قیمت نفت و درآمد نفتی به شدت سرکوب شده است، به همین خاطر دلار رشدی را تجربه نکرده است. در نمودار شکل ذیل نرخ دلار از سال 1381 قابل ملاحظه است:
ارزش واقعی دلار بر اساس تورم اعلامی بانک مرکزی
برآورد ارزش واقعی دلار براساس تورم مورد انتظار با توجه به رشد نقدینگی و رشد اقتصادی ایران
براساس تئوری مقداری پول انتظار می رود در بلندمدت تورم به اندازه تفاوت حجم نقدینگی و رشد اقتصادی باشد. اگر فرض بر این باشد که هر سال دلار براساس رشد حجم نقدینگی و رشد اقتصادی رشد کند ارزش واقعی دلار در سال جاری براساس سال پایه 1381 برابر 662,359 ریال خواهد بود.
ارزش واقعی دلار براساس تورم مورد انتظار
ارزش دلار براساس تئوری برابری قدرت خرید نسبی، در قسمت قبل محاسبه گردید. نتایج محاسبات برای ارزش دلار 1402 نشان میدهد که اگر همین روند ادامه داشته باشد، ارزش هر دلار آمریکا با توجه به تورم اعلامی بانک مرکزی برابر با 383,001 ریال خواهد بود و در صورتی که با نرخ تورم واقعی به تخمین نرخ ارز پرداخته شود، ارزش دلار برابر با 662,359 ریال خواهد بود.
2) تئوری عرضه و تقاضای دلار
ارزش دارایی از برآورد ارزش ذاتی همان دارایی به دست میآید، ولی قیمت در بازار براساس عرضه و تقاضا و جو آن بازار مشخص میشود. از اینرو عوامل محدودی برای محاسبه ارزش دلار در این بخش مورد بررسی قرار میگیرد.
تقاضا برای ارز در ایران اجزایی دارد که این اجزا شامل تقاضای واردات رسمی، واردات غیر رسمی، واردات خدمات و نیز تقاضا برای خروج سرمایه میشود.
تقاضای واردات رسمی
در سال گذشته طبق گزارش اعلامی از سوی سایت گمرک ایران، در سال ۱۴۰۰ واردات ۵۳ میلیارد دلار بوده است که این عدد در سال ۱۴۰۱ به 60 میلیارد دلار رسید و این عدد در سال جاری در ۷ ماه اول سال ۳۶ میلیارد دلار بوده است. از این رو برای تخمین سال ۱۴۰۲ نیز این عدد ۵۵ میلیارد دلار در نظر گرفته شده است. واردات رسمی ایران از سه جزء تشکیل شده است: ۱) واردات کالاهای مصرفی ۲) واردات کالاهای واسطهای ۳) واردات کالاهای سرمایه ای
وقتی کشوری در تنگنای ارزی قرار میگیرد، اولین چشم پوشی از کالاهای سرمایهای، مثل قطعات ماشین آلات و کارخانهها میباشد. واردات کالای مصرفی و واسطهای نمیتواند خیلی کم شود چرا که کالای واسطهای مانند کنجاله است که برای دام و طیور استفاده میشود. در صورتی که کالای واسطهای وارد نشود لازم است کالای مصرفی مانند مرغ و گوشت قرمز… مستقیم وارد شود. اگر مانع واردات کالای واسطه ای شویم، در بلند مدت خودش را در کمبود کالای مصرفی نشان میدهد.
خالص واردات غیر رسمی یا همان قاچاق
ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اطلاعات میزان قاچاق را حذف کرده، که آخرین اخبار برای سال ۹۷ است. در این سایت گزارش میشود که در سال 97 به میزان ۱۲ میلیارد دلار ایران قاچاق داشته است، قاچاق در مواردی همچون پوشاک، کفش، لوازم خانگی، لوازم آرایشی و نیز مشروبات الکلی بوده است. در بخش صادرات هم قاچاق وجود داشته که بیشتر آن سوخت است و این میزان ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار میباشد. در این تحلیل و برآورد فرض شده است برای سال جاری 10 میلیارد دلار نیز خالص تقاضای ارز برای قاچاق ایران باشد.
خالص واردات و صادرات خدمات
میزان مسافرت خارجی ایرانیان و نیز استفاده از خدمات سایر کشورها و نیز خدماتی که ایرانیها به خارجی ها ارائه میدهند، شامل این موارد بوده است که تقاضا برای ارز در این قسمت نیز حداقل ۵ میلیارد دلار بوده است.
عرضهی واردات رسمی
عرضه واردات رسمی به شرح زیر است:
میزان صادرات نفت و میعانات گازی
در این قسمت اولین صادرات، نفت و میعانات بوده است که با توجه به گزارش منتشره از سوی موسسه مطالعات انرژی آمریکا، درآمد نفتی ایران به مرز ۱۹ میلیارد دلار در ۵ ماه اول سال ۲۰۲۳ رسیده است که با توجه به ظرفیت های داخل، میزان صادرات ایران میتواند از ۱میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز تا ۱میلیون و 500 هزار بشکه در روز باشد. از اینرو با توجه به صادرات نفت روسیه که در سقف ۶۰ دلار بوده است، برای ایران نیز در حوالی ۶۰ تا ۷۰ دلار درنظر گرفته شده است. لذا طبق تحلیل حساسیت ارائه شده میزان درآمد نفتی و میعانات ایران از 26 میلیارد دلار تا 35 میلیارد دلار در نظر گرفته شده است که در جدول عرضه با در نظر گرفتن کف برآوردی یعنی ۲۶ میلیارد دلار در نظر گرفته شده است. لازم به ذکر است که میزان صادرات گاز ایران نیز ۵۰ میلیارد متر مکعب با نرخ ۳۰ سنت به ازای هر مترمکعب در نظر گرفته شده است که خود درآمد ۱.۵ میلیارد دلاری را در پی دارد.
تحلیل حساسیت درآمد دلاری (اعداد به میلیون دلار) | تعداد فروش بشکه نفت خام ایران در روز | ||||||||
600,000 | 800,000 | 1,000,000 | 1,200,000 | 1,400,000 | 1,600,000 | 1,800,000 | 2,000,000 | ||
نرخ دلار بشکه | 50 | 10,950 | 14,600 | 18,250 | 21,900 | 25,550 | 29,200 | 32,850 | 36,500 |
60 | 13,140 | 17,520 | 21,900 | 26,280 | 30,660 | 35,040 | 39,420 | 43,800 | |
70 | 15,330 | 20,440 | 25,550 | 30,660 | 35,770 | 40,880 | 45,990 | 51,100 | |
80 | 17,520 | 23,360 | 29,200 | 35,040 | 40,880 | 46,720 | 52,560 | 58,400 | |
90 | 19,710 | 26,280 | 32,850 | 39,420 | 45,990 | 52,560 | 59,130 | 65,700 |
میزان صادرات محصولات پتروشیمی ها
برای صادرات محصولات پتروشیمیها نیز درآمد دلاری بین 12 تا 15 میلیارد دلار قابل پیشبینی بوده است که حوالی 12 میلیارد دلار برای سال جاری در نظر گرفته شده است.
میزان صادرات غیر نفتی
صادرات محصولاتی چون فولاد، مس، فرش و محصولات لبنی و … که در مجموع 25 میلیارد دلار برای سال جاری پیشبینی میشود.
عرضه ارز | مبلغ (میلیارد دلار) | تقاضای ارز | مبلغ (میلیارد دلار) |
عرضه ارز ناشی از صادرات نفت و میعانات | 27.78 | تقاضای ارز ناشی از واردات رسمی | 55 |
عرضه ارز ناشی از صادرات پتروشیمی ها | 15 | تقاضای ارز ناشی از واردات غیر رسمی(قاچاق) | 10 |
عرضه ارز ناشی از صادرات غیر نفتی | 25 | تقاضای ارز ناشی از واردات خدمات | 5 |
عرضه ارز ناشی از صادرات خدمات | 0 | تقاضای ارز ناشی از خالص خروج سرمایه | نامشخص |
جمع کل | 67.78 | جمع کل | 70 |
بزرگترین چالش این جدول تقاضا ارز ناشی از خروج سرمایه بوده است، وضعیت امروز مستعد خروج سرمایه است. خروج سرمایه وقتی میآید که انگیزه اقتصادی و سیاسی برای خروج سرمایه زیاد باشد. هنگامی که مسکن، سهام و سایر داراییها به نسبت دلار بیشتر رشد کرده باشند انگیزه اقتصادی برای خروج سرمایه ایجاد میشود در این حالت مسکن و سهام تبدیل به ارز میشود. این عدم تعادل بین تقاضا و عرضه نشاندهنده این است که قیمت دلار به راحتی مستعد بالا رفتن از ارزش ذاتی خود را دارد.
3) تحلیل بودجه
در این قسمت به تحلیل واگذاری داراییهای سرمایهای پرداخته شده است که مهمترین عامل تاثیرگذار در این قسمت فروش نفت است. از اینرو با در نظر گرفتن میزان صادرات بشکه نفت در روز و نرخهای فروش متفاوت نفت به تحلیل حساسیت نرخ دلار پرداخته شده است. لازم به ذکر است این تحلیل حساسیت با دو فرض تخصیص ۴۰ و ۳۰ درصد از دلار فروش نفت به صندوق توسعه ملی با نرخ 285,000 ریال انجام شده است. نکته دیگر در این بررسی این است که حاشیه سود تولید نفت برای دولت طبق بودجه ۶۵ درصد در نظر گرفته شده است. از این رو با فرض اینکه دولت امسال بین 1.2 تا 1.4 میلیون بشکه در روز با نرخ ۶۰ تا ۷۰ دلار به فروش برساند محدوده قیمتی دلار تسعیر بودجه بین 327,769 تا 524,443 بوده است که محتمل ترین سناریو با در نظر گرفتنم وضع کنونی جهان فروش ۱.۲ با نرخ ۶۰ دلار میباشد یعنی قیمت دلار برای توازن بودجه 524,443 میباشد.
منابع | مصارف | ||
درآمدها | 10,540,838,674 | هزینه ها | 15,088,424,697 |
واگذاری دارایی های سرمایه ای | 7,322,473,990 | تملک دارایی های سرمایه ای | 3,750,007,967 |
واگذاری دارایی های مالی | 2,960,000,000 | تملک دارایی های مالی | 1,984,880,000 |
مبلغ یارانه های قابل تخصیص به اقشار کم برخوردار در صورت حذف ارز ترجیحی | 0 | ||
جمع منابع عمومی دولت | 20,823,312,664 | جمع مصارف عمومی دولت | 20,823,312,664 |
مبلغ دلار سالانه حاصل از فروش نفت (سطر: مقدار فروش روزانه نفت، ستون: نرخ دلاری فروش نفت) با فرض سهم 4۰ درصدی صندوق توسعه ملی | ||||||||
600,000 | 800,000 | 1,000,000 | 1,200,000 | 1,400,000 | 1,500,000 | 1,800,000 | 2,000,000 | |
50 | 1,524,664 | 1,095,998 | 838,799 | 667,332 | 544,856 | 495,866 | 381,555 | 324,399 |
60 | 1,238,887 | 881,665 | 667,332 | 524,443 | 422,380 | 381,555 | 286,296 | 238,666 |
70 | 1,034,760 | 728,570 | 544,856 | 422,380 | 334,897 | 299,904 | 218,253 | 177,428 |
80 | 881,665 | 613,749 | 452,999 | 345,833 | 269,285 | 238,666 | 167,222 | 131,500 |
90 | 762,591 | 524,443 | 381,555 | 286,296 | 218,253 | 191,037 | 127,530 | 95,777 |
مبلغ دلار سالانه حاصل از فروش نفت (سطر: مقدار فروش روزانه نفت، ستون: نرخ دلاری فروش نفت) با فرض سهم 30 درصدی صندوق توسعه ملی | ||||||||
600,000 | 800,000 | 1,000,000 | 1,200,000 | 1,400,000 | 1,500,000 | 1,800,000 | 2,000,000 | |
50 | 1,347,569 | 980,141 | 759,685 | 612,713 | 507,734 | 465,742 | 367,761 | 318,771 |
60 | 1,102,617 | 796,427 | 612,713 | 490,237 | 402,754 | 367,761 | 286,111 | 245,285 |
70 | 927,652 | 665,203 | 507,734 | 402,754 | 327,769 | 297,775 | 227,789 | 192,795 |
80 | 796,427 | 566,785 | 428,999 | 337,142 | 271,530 | 245,285 | 184,047 | 153,428 |
90 | 694,364 | 490,237 | 367,761 | 286,111 | 227,789 | 204,460 | 150,026 | 122,809 |
4) روش های نسبی
پیش بینی قیمت دلار با ۵ عامل مهم
- سال گذشته میانگین نرخ دلار ۳۷ هزار تومان بوده است. مابهالتفاوت تورم ایران و آمریکا… تورم ایران ۴۵ و آمریکا ۹ درصداست. تفاوت دو نرخ تورم ۳۶ درصد می شود. با این اوصاف قیمت دلار حداقل باید ۵۰ هزار تومان در سال جاری باشد.
- میانگین قیمت مسکن در تهران معمولا ۱,۰۰۰ دلار است. این عدد اگر کمتر از ۱,۰۰۰ باشد ارزان است. الان میانگین نرخ مسکن در تهران 77 میلیون تومان است.
- قیمت یک دستگاه خودرو پراید ۶,۰۰۰ دلار است. هم اکنون قیمت پراید صفر ۳۵۰ میلیون تومان است که از تقسیم آن قیمت دلار برابر با 58 هزار تومان به دست میآید. (نرخ دلاری پراید از سایت dubizzle.com برداشت شده است)
- رشد اقتصادی: وقتی رشد اقتصادی در کشور بسیار پایین بوده و تورم بالایی دارد نشان از کاهش قدرت پول ملی است.
- نقدینگی در حال رشد است؛ اگر در کنارش رشد اقتصادی نباشد باعث کاهش قدرت پول ملی میشود.
روشهای نسبی | برآورد نرخ | وزن | دلار برآوردی |
قیمت دلار براساس نرخ دلاری مسکن | 770,000 | 30 درصد | 605,000 |
قیمت دلار براساس نرخ دلاری پراید | 580,000 | 30 درصد | |
قیمت دلار براساس مقایسه با تورم ها | 500,000 | 40 درصد |
برآورد کلی از قیمت دلار براساس توضیحات داده شده
روشهای برآورد | برآورد دلار | وزن به مدل | دلار برآوردی |
تئوری برابری قدرت خرید نسبی (تورم بانک مرکزی) | 383,001 | 10 درصد | 573,520 |
تئوری برابری قدرت خرید نسبی (تورم واقعی) | 662,359 | 4۰ درصد | |
تحلیل بودجه | 524,443 | ۴۰ درصد | |
روش نسبی | 605,000 | 10 درصد |
بررسی وضعیت صندوق های طلا
باتوجه به اینکه صندوق های سرمایه گذاری به پشتوانه طلا یکی از بهترین راه های سرمایه گذاری در طلا هستند تصمیم گرفتیم به صورت مختصر به آن ها هم بپردازیم. از جمله مزیت سرمایه گذاری در طلا از طریق صندوق های سرمایه گذاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- امنیت بالا و سهولت نگهداری از آن
- معافیت از مالیات و اجرت و سایر کارمزدهای مشابه
- نقدشوندگی بالا
- امکان سرمایه گذاری با کمترین سرمایه به طوری که حداقل مبلغ سرمایه گذاری در صندوق های طلا 500 هزار تومان است
- سرمایه گذاری آسان و آنلاین از طریق سامانه معاملاتی کارگزاریها
- مدیریت دارایی و تشکیل سبدی متنوع از انواع ابزارهای سرمایه گذاری در طلا شامل انواع سکه و شمش و اوراق مشتقه مبتنی بر آنها
در حال حاضر 12 صندوق طلا در بازار سرمایه داریم که به پشتوانه گواهی های سکه و شمش طلا هستند. بعد از بررسی هایی که انجام دادیم از آنجایی که اکثر صندوق های فعلی عمده ترکیب دارایی شان را سکه تشکیل داده بعضا تا 20 درصد و بلکه بیشتر حباب دارند، که این حباب شامل حباب ذاتی طلا (سکه) و اختلاف قیمت تابلو با NAV است. اگرچه این حباب در اکثر موارد از حباب برخی از انواع سکه که به صورت متداول مردم آن ها را به قصد سرمایه گذاری خریده اند کمتر است.
صندوق طلای جواهر زاگرس
صندوق طلای دنای زاگرس با نماد جواهر به عنوان دوازدهمین صندوق طلای بازارسرمایه در تاریخ 8 و ۹ آبان پذیره نویسی شد. این صندوق که پنجمین صندوق سرمایه گذاری شرکت سبدگردان زاگرس است، به مانند سایر صندوق های طلا حداقل 70 درصد از دارایی خود را در گواهی های مبتنی بر سکه و شمش طلا و حداکثر 20 درصد دارایی را در اوراق مشتقه مبتنی بر آنها سرمایه گذاری میکند. مزیت منحصر به فرد این صندوق علاوه بر مزیتهای عمومی سایر صندوقهای طلا این است که باتوجه به شرایط فعلی برخلاف اکثر صندوق های طلا این امکان را دارد عمده ترکیب دارایی خود را به جای سکه در شمش طلا سرمایه گذاری کند. در نتیجه حباب صندوق جواهر زاگرس نزدیک به صفر خواهد بود که طبیعتا این مورد، صندوق را برای فعالان بازار جذاب میکند.
نتیجهگیری
بحث مدیریت سرمایه از گذشته از مباحث مهم برای بشر بوده است، در این بین خرید و فروش طلا جزء سرمایهگذاری اصلی ثروتمندان بوده است در ایران هم به دلیل کاهش ارزش ریال طلا جزء سرمایههایی محسوب میشود که ارزش دارایی را حفظ میکند. در تحلیل این بازار و پیش بینی قیمت طلا، وضعیت انس جهانی و ارزش ذاتی دلار در ایران بررسی شده است. تحلیل قیمت دلار با ۴ روش گفته شده متوسط نرخ ارزی که برای سال 1402 پیشبینی شده 57 هزار تومان است در حالی که نرخ ارز در بازار آزاد هماکنون ۵۱ هزار تومان است که این خود اختلاف ۱۲ درصدی نرخ ارز را با ارزش ذاتی خود نشان میدهد. با بررسی شرایط اقتصادی و سیاسی و بررسی عوامل موثر بر نرخ انس جهانی دیده میشود در طول سالیان گذشته روند این نرخ صعودی بوده است از اینرو برای محافظت ارزش دارایی و برای جبران عقب ماندگی چاپ پول در ایران و جهان طلا به عنوان سرمایهگذاری امن معرفی میشود.