ریسک سیستماتیک به ریسک ذاتی کل بازار اشاره دارد. این نوع ریسک که با نامهای «ریسک غیرقابل حذف»، «نوسانات» یا «ریسک بازار» نیز شناخته می شود، بازار کلی را تحت تأثیر قرار می دهد، نه فقط یک سهام یا صنعت خاص را.
نکات کلیدی
- ریسک سیستماتیک کل بازار را تحت تأثیر قرار میدهد که نشان دهنده تأثیر عوامل اقتصادی، ژئوپلیتیک و مالی بر روی بازار است.
- ریسک سیستماتیک با ریسک سیستمی و ریسک غیرسیستماتیک که تنها بر یک صنعت یا سهم خاص تاثیر میگذارد تفاوت دارد.
- این ریسک تا حد بسیار زیادی غیرقابل پیشبینی است و عموما جلوگیری از اتفاق افتادن آن بسیار سخت است.
- سرمایه گذاران میتوانند با ساخت یک پرتفوی متنوع، تأثیر خطرات سیستماتیک را تا حدودی کاهش دهند.
درک مفهوم ریسک سیستماتیک
ریسک سیستماتیک هم غیرقابل پیشبینی است و هم تقریبا اجتناب از آن غیرممکن است به طوری که نمیتوان آن را از طریق تنوع بخشیدن سبد سهامی کاهش داد یا مدیریت کرد. برای مدیریت ریسکهای سیستماتیک لازم است تا از استراتژی تخصیص دارایی صحیح و هج فاند استفاده کرد.
به طور کلی ریسک سیستماتیک، تحت تاثیر تغییرات نرخ بهره، تورم، رکود، جنگ و تغییرات عمدهی ساختاری قرار دارد. تغییرات در این حوزهها کل بازار را تحت تأثیر قرار میدهند و نمیتوان با تغییر چیدمان سبدی از سهام عمومی این میزان ریسک را کاهش داد.
به منظور مدیریت ریسک سیستماتیک، لازم است سرمایهگذاران سبد داراییهای خود را متنوع کنند و در انواع کلاس دارایی نظیر صندوقهای درآمد ثابت، املاک و مستغلات، طلا و… که رفتارهای متفاوتی از یکدیگر دارند سرمایه گذاری کنند.
به عنوان مثال افزایش نرخ بهره باعث ارزشمندتر شدن سرمایه گذاری در اوراق قرضه و صندوقهای درآمد ثابت میشود ولی از طرف دیگر جذابیت بازار سهام را کم میکند و باعث ریزش برخی سهام بورسی میشود.
ارتباط ضریب بتا با ریسکهای سیستماتیک
برای آگاهی از ریسک سیستماتیک یک اوراق بهادار، یک صندوق سرمایهگذاری یا یک پرتفوی میتوان بتای آن را بررسی نمود. ضریب بتا مشخص میکند تغییرات میزان نوسانات یک سرمایه گذاری نسبت به کل بازار چقدر است. در واقع با استفاده از ضریب بتا میتوان میزان ثبات یا بیثباتی یک سرمایهگذاری را بررسی کرد.
میزان ضریب بتا بیشتر از ۱ به معنی این است که آن سرمایهگذاری نسبت به کلیت بازار ریسک بیشتری دارد و البته بازدهی بیشتری نیز به همراه خواهد داشت. همچنین عدد ضریب بتای کوچکتر از ۱ به معنی کمتر بودن ریسک سرمایهگذاری نسبت به بازار است.
همچنین اگر میزان ضریب بتا برابر با ۱ باشد، ریسک سرمایهگذاری مورد نظر با ریسک کل بازار برابر است.